نقد و بررسی فلسفه بدبینی شیخ معرّه
نویسنده
چکیده مقاله:
ابوالعلاء معرّی دارای اسلوبی ابتکاری و منحصربهفرد در فلسفه بدبینانه، سبک زندگی پوچگرایانه و اخلاق ریاضتطلبانه است. وی به جبر مطلق در عالم هستی معتقد بوده و انسان را موجودی ذاتاً بدسرشت، از نظر عقلی، متحیر و به لحاظ روحی، محبوس میدانسته است که زندگی توأم با بدبختی و رنج و آیندهای نامعلوم و تاریک در انتظار اوست. ابوالعلاء پیشنهاد میدهد که انسان در برابر جبر الهی تسلیم شود و با گسترش خودرنجی، منتظر مرگ طبیعی باشد. این رویکرد اگرچه جنبه منفی دنیاپرستی و لذتگرایی مادی را آشکار میکند، از منظر مکاتب فلسفیِ مثبتگرا و دین جامعگرای اسلام دارای نقدهای جدی است؛ زیرا بُعد کمالخواهی و آخرتگرایی را مغفول گذاشته، اختیار انسان را انکار میکند و نظام شر را غالب میشمارد. در نتیجه تکلیفپذیری، نظام کیفر و پاداش، ارسال رسل و انزال کتب لغو شده، حکمت و عدالت الهی محل تردید قرار میگیرد و هدفمندی آفرینش انکار میشود. در این مقاله به ریشهیابی مبانی فلسفی و اخلاقی بدبینی و شومگرایی شیخ معرَه و راهکارهای رهایی از این نوع تفکر پرداخته میشود.
منابع مشابه
نقد روانشناختی بدبینی ابوالعلاء معری
ابوالعلاء معری شاعر و اندیشمند نامدار عرب از بزرگان علم و ادب جهان بهشمار میرود. او شخصیتی بسیار اثرگذار داشته و جنبههای مختلف شخصیت وی، بهویژه بدبینیاش، شمار زیادی از متفکران در شرق و غرب را متأثر ساخته و افراد بسیاری از پس نگاه او به دنیا نگریسته و مشی بدبینانهی او را در زندگی پیگرفتهاند. در این جستار به نقد روانشناختی شخصیت او پرداخته شده است و سعی شده که با بهکارگیری ملاکها و نظری...
متن کاملفلسفه بهمثابه مشی زندگی نزد شیخ اشراق
فلسفه به مثابه مشی زندگی با الگوهای متفاوتی نزد معاصران مطرح است. تمرکز بر جنبه عملی فلسفه وجه مشترک این الگوهاست. برخی مولفههای فلسفه به منزله مشی زندگی در فلسفه شیخ اشراق به چشم میخورد. اولویت عقل عملی نسبت به عقل نظری، ابزارانگاری دانش بحثی نسبت به معارف ذوقی، فلسفه به مثابه تمرین مرگ و رسیدن به مرگ اختیاری، ارائه فرآیند درمان برای بیماری نفسانی، مولفههای اصلی فلسفه به مثابه روش زندگی نزد...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 42
صفحات 139- 154
تاریخ انتشار 2015-10
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023